دولت و مخالفان ونزوئلا توافقنامه امضا کردند/شکست استراتژی اجبار و مداخله غرب
تاریخ انتشار: ۶ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۴۸۴۸۷۷
به گزارش روز یکشنبه ایرنا به نقل از خبرگزاری افه، توافق امضا شده به دنبال ازسرگیری گفتوگوهایی است که از اکتبر ۲۰۲۱ با تصمیم دولت ونزوئلا به حالت تعلیق درآمده بود و طبق آن، مخالفان و دولت باید در زمینه کمک و هزینههای بشردوستانه مانند پرداخت هزینههای پروژههای پزشکی و یا تعمیر شبکههای برق همکاری کنند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
تامین هزینه مراقبتهای پزشکی از محل دو میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلاری است که در حال حاضر به دلیل تحریمهای آمریکا در حسابهای بینالمللی مسدود شده است.
«داگ نایلندر» نماینده نروژ که به عنوان میانجیگر در این جلسه حضور داشت به طرفین هشدار داد در صورتی که یکی از آنها، هرگونه اقدام یکجانبهای انجام دهد، توافق باطل خواهد بود.
وی افزود: اگر چه جامعه بینالمللی از این روند حمایت میکند اما هرگونه پیشرفت به ونزوئلاییها بستگی خواهد داشت.
یک رویداد مهم برای منطقه آمریکای لاتین
«مارسلو ابرارد» وزیر امور خارجه مکزیک (مجری مراسم) امضای این توافقنامه دوم را «امیدی» برای آمریکای لاتین دانست و تاکید کرد که آنها از از سرگیری گفتگوها با «آغوش باز» استقبال میکنند.
این مقام مکزیکی پیشتر نیز با بیان اینکه «ما به طور مستقیم در مذاکرات شرکت نمیکنیم» گفت دولت این کشور از گفتوگو میان مخالفان و دولت «نیکلاس مادورو» رئیسجمهوری ونزوئلا حمایت میکند.
مادورو از طریق صفحه توییتر خود اعلام کرد: امضای دومین توافقنامه جزئی بین دولت بولیواری که من ریاست آن را بر عهده دارم و مخالفان، راه را برای فصل جدیدی برای ونزوئلا باز میکند تا به پیشروی به سوی صلح و رفاهی که همه ونزوئلاییها آرزوی آن را دارند، ادامه دهیم.
«گوستاوو پترو» رئیسجمهوری کلمبیا نیز یکی از رهبران منطقه آمریکای لاتین است که بیش از همه بر لزوم از سرگیری مذاکرات در ونزوئلا برای دستیابی به توافق سیاسی بین طرفین تاکید کرده است.
اولین میز گفتوگوی دولت ونزوئلا و مخالفان در سال ۲۰۱۷ در جمهوری دومینیکن و پس از آن در سال ۲۰۱۹ در باربادوس انجام شد. پس از شکست این دو دور، سومین تلاش دو طرف برای مذاکره و دستیابی به توافق، در اوت ۲۰۲۱ در مکزیک صورت گرفت. مذاکرات و امضای یادداشت تفاهم در مکزیک ادامه یافت تا اینکه سه ماه بعد، استرداد «الکس ساب» تاجر کلمبیایی و از نزدیکان دولت نیکلاس مادورو به آمریکا، نه تنها روابط واشنگتن- کاراکاس را پیچیده کرد بلکه دولت ونزوئلا از توقف مذاکرات با مخالفان به نشانه اعتراض به این اقدام خبر داد.
مذاکرات؛ شکست استراتژی اجبار و مداخله غرب
پس از ماهها تعلیق، دولت ونزوئلا در حالی خبر از آغاز مجدد گفتوگوها به منظور دستیابی به ثبات سیاسی و مصالحه در این کشور آمریکای جنوبی میدهد که تحریمهای اقتصادی و مداخلههای واشنگتن، ونزوئلا را با دشواریهای بیشماری مواجه کرده است.
آغاز این فرآیند مذاکرات برای ونزوئلا، به منزله نقطه عطفی است چرا که این حقیقت را اثبات میکند که حذف قدرت سیاسی ونزوئلا از طریق فشار، اجبار، مداخله و محاصره اقتصادی و دیپلماتیک شکست خورده است.
شکست استراتژیهای بیان شده، به تدریج اجماع سیاسی حول مساله محاصره ونزوئلا و حمایت از دولت خودخوانده خوان گوایدو که از روز نخست، به عنوان نقشه راهی برای برکناری چاویسم از قدرت طراحی شده بود را متزلزل کرده است.
از طرفی هم اتحادیه اروپا و هم آمریکا که مروجان اصلی تحریم کاراکاس هستند، لزوم تغییر در رویکرد خود به ونزوئلا را دریافتهاند.
چه انگیزههایی دولت و مخالفان را به میز مذاکره و توافق اول کشاند؟
مذاکرات دولت و اپوزیسیون پس از چندین تلاش ناموفق، سرانجام روز جمعه (۱۳ اوت/ ۲۲ مرداد) به امضای تفاهمنامه و آغاز مرحله جدیدی از گفتوگوها بین دولت مادورو و مخالفان، در مکزیک به عنوان میزبان و با میانجیگری نروژ و همراهی هلند و روسیه انجامید.
تارنمای میسیون بِردد در آن زمان نوشت: انگیزهها از انجام مذاکرات در چارچوب یک هدف کلان و در قالب توافق امضا شده تعریف شده است و آن، دستیابی به یک توافق از طریق گفتوگوهایی مستحکم، جامع، رو به افزایش و مسالمتآمیز به منظور ایجاد قوانینی روشن است. قوانینی که همزیستی سیاسی و اجتماعی با احترام مطلق به قانون اساسی این کشور، اصول بنیادین آن است.
بر اساس این نخستین سند امضا شده، قرار بود مذاکرات با در نظرگرفتن حقوق سیاسی یکسان برای همه بازیگران، ضمانتهای انتخاباتی یکسان برای دو طرف، لغو تحریمها، احترام به دولت مشروطه، همزیستی سیاسی و اجتماعی، صیانت از اقتصاد ملی و همچنین تضمین اجرا و نظارت بر توافقها، انجام شود.
در متن این تفاهمنامه که توسط دو طرف امضا شد، «ضرورت لغو تحریمها علیه دولت ونزوئلا به عنوان مداخله خارجی آسیبزا و به رسمیت شناختن استقلال، آزادی، حق حاکمیت و تعیین سرنوشت و همچنین تمامیت ارضی به عنوان حقوق مسلم مردم ونزوئلا مورد تاکید قرار گرفت.
برچسبها نیکلاس مادورو آمریکای لاتین ونزوئلامنبع: ایرنا
کلیدواژه: نیکلاس مادورو آمریکای لاتین ونزوئلا نیکلاس مادورو آمریکای لاتین ونزوئلا آمریکای لاتین دولت ونزوئلا تحریم ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۴۸۴۸۷۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تهدید به بازنگری در دکترین هستهای؛ آیا امیدی برای توافق باقی مانده؟
نشانههایی وجود دارد که تماسهای مخفی بین ایالات متحده و ایران، نه تنها در مورد بحران غزه بلکه در مورد پرونده هستهای نیز در جریان است.
به گزارش اکوایران، ایران پس از عملیات پهپادی و موشکی به اراضی اشغالی و پاسخ محدود (رژیم) اسرائیل، ارزیابی کرد که توانسته با بازدارندگی هستهای اسرائیل و اتحاد نظامی اسرائیل و آمریکا به طور مؤثری مقابله کند.
بازنگری در دکترین هستهایبه نوشته استیمسون، ایران با دو دشمن روبروست که هر دو از تسلیحات هستهای برخوردار بوده، در حالی که ایران فاقد آن است. با این حال، در صورت تشدید بیشتر تنشها، ایران به احتمال زیاد برای ایجاد بازدارندگی در برابر حملات آینده، به سمت گریز هستهای پیش خواهد کرد.
در آستانه حمله محدود (رژیم) اسرائیل در ۱۹ آوریل، سرلشکر احمد حقطلب، رئیس سازمان حفاظت و امنیت هستهای در مورد لزوم بازنگری در استراتژی هستهای ایران در نتیجه افزایش تهدیدات آمریکا و (رژیم) اسرائیل صحبت کرد. او گفت: «اگر اسرائیل تصمیم بگیرد از تهدید حمله به مراکز هستهای ایران به عنوان ابزاری برای اعمال فشار بر تهران استفاده کند، بازنگری در دکترین و سیاستهای هستهای جمهوری اسلامی ایران و گذر از تحفظات قبلی اعلامشده توسط کشور، ممکن و قابلتصور است».
همزمان، روزنامه شرق مدعی شد امیرسعید ایروانی، سفیر ایران در سازمان ملل و معاون سابق دبیر شورای عالی امنیت ملی تماسهای آرام خود با آمریکا را نه تنها در مورد بحران غزه بلکه در مورد موضوع هستهای نیز ادامه داده است.
بنبست مذاکرات و توافق موقتآخرین دور مذاکرات رسمی هستهای در سپتامبر ۲۰۲۲ با پیشنهادی از سوی جوزپ بورل، نماینده عالی اتحادیه اروپا در امور خارجه و سیاست امنیتی به پایان رسید که به انجام نرسید.
مذاکره روسیه آمریکا درباره ایران ریابکوف رابرت مالیایران خواستار پایاندادن به اختلافات با آژانس بینالمللی انرژی اتمی در مورد مسائل پادمان، لغو تحریمهای آمریکا علیه سپاه پاسداران و تضمین ایالات متحده مبنی بر تداوم هرگونه توافق فراتر از دولت بایدن بود. چنین امتیازاتی حاصل نشد.
در غیاب توافق رسمی، آمریکا و ایران در ماه می۲۰۲۳ در عمان به تفاهم موقتی دست یافتند که ادعا شده بر اساس آن، ایران متعهد شد که غنیسازی اورانیوم را فراتر از ۶۰ درصد انجام ندهد، پنج شهروند دوتابعیتی ایرانیآمریکایی را آزاد کند و در ازای آن، وجوه بلوکهشدهاش توسط آمریکا آزاد گردد. واشنگتن همچنین سیگنالهایی فرستاد که تحریمهای نفتی علیه ایران را تشدید نخواهد کرد.
هدف از تفاهم موقت میان بِرَد مکگورک، هماهنگکننده امور خاورمیانه و شمال آفریقا در کاخ سفید و علی باقری کنی، مذاکرهکننده ارشد هستهای وقت ایران دورزدن کنگره آمریکا بود که در غیر این صورت، فرصت بررسی دقیق و احتمالاً مسدودکردن یک توافق رسمی را داشت. با این حال، اسرائیل با این موضوع مخالفت کرد و بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر (رژیم) اسرائیل در تماس تلفنی ۸ ژوئن ۲۰۲۳ به آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا هشدار داد که اسرائیل به هیچ توافقی بین واشنگتن و تهران پایبند نخواهد بود.
جنگهایی که سد مذاکرات شدندهمچنین همکاری نظامی ایران و روسیه با واکنش منفی کشورهای اروپایی و همچنین آمریکا مواجه شد. حمله روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲ به شدت بر برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) سال ۲۰۱۵ تأثیر گذاشت و عملاً روندی که با ایران در سال ۲۰۰۸ آغاز شده بود را نابود کرد.
جنگ اوکراینبا افزایش قیمت انرژی پس از حمله روسیه به اوکراین، برخی از فشارهای اقتصادی فوری بر ایران کاهش یافت. روسیه و ایران به هم نزدیکتر شدند و روایت افول غرب و نیاز به «نگاه به شرق» در تهران قوت یافت.
با این حال، روابط اقتصادی نزدیکتر با روسیه و چین نتایج مطلوبی را برای رشد اقتصادی ایران به همراه نداشت. ایران قرار بود مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا را در عمان در اواسط اکتبر ۲۰۲۳ از سر گیرد. آغاز جنگ غزه مانع از این امر شد، هرچند گزارش شده که دو طرف در ژانویه ۲۰۲۴ برای بحث در مورد حملات حوثیها در دریای دیدار کردند.
در بحبوحه ادامه جنگ غزه و افزایش تنشها میان آمریکا و گروههای مقاومت منطقه، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی اعلام کرد که ایران تولید اورانیوم با خلوص بالا را افزایش داده و از اواسط ۲۰۲۳، کاهش تولید را معکوس کرده است. مقامات آمریکایی بر این باورند که ایران در صورت غنیسازی بیشتر، سوخت کافی برای گریز هستهای را در اختیار دارد و زمان لازم برای آن را میتوان با روز اندازهگیری کرد، نه با ۱۲ ماه که توسط برجام تعیین شده بود.
گزینههای غربهنوز هم برنامههایی روی میز وجود دارد که میتواند مذاکرات هستهای را احیا کند. تهران اعلام کرده که عمانیها یک مکانیسم «کم در برابر کم» یا «گامبهگام» مشابه توافق می۲۰۲۳ ارائه کردهاند. یکی دیگر از احتمالات که توسط علی واعظ و ولی نصر پیشنهاد شده، تقویت همکاریهای منطقهای به عنوان راهی برای جبران محدودیتهایی در برنامه هستهای ایران است.
همچنین گزارشهایی از طرح ژاپن برای احیای مذاکرات هستهای به گوش میرسد، اگرچه هیچ جزئیاتی منتشر نشده است. ژاپن سابقهای در میانجیگری هستهای ندارد، اما به عنوان میانجی برای دستیابی به آتشبس جنگ ایران و عراق نقش مهمی ایفا کرد.
اگر نهایتاً مرگ برجام اعلام شود، غرب سه گزینه دارد: بازدارندگی، اقدام نظامی یا مذاکرات جدید. قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد که برجام را در سال ۲۰۱۵ تأیید کرد، در اکتبر ۲۰۲۵ منقضی میشود. پیش از آن، بریتانیا یا فرانسه میتوانند در صورت غنیسازی اورانیوم توسط ایران به سطح گریز هستهای، تحریمهای سازمان ملل علیه تهران را «بازگردانند». ایران تهدید کرده که در صورت بازگشت تحریمها، از پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای (مانند کاری که کره شمالی در سال ۲۰۰۲ انجام داد و سپس به ساخت بمب اقدام کرد) خارج خواهد شد.
سؤالی که مطرح میشود این است که آیا ایالات متحده در پی حمله تلافیجویانه ایران به اسرائیل در ۱۳ آوریل، تحریمهای نفتی را تشدید خواهد کرد؟ دولت بایدن تحریمهای جدیدی را علیه تولید پهپاد و فولادسازی ایران اعلام کرده، اما هیچ اشارهای به تحریمهای نفتی نداشته است. با توجه به اینکه تنها مزیت توافق فعلی بین دو کشور این بوده که ایران میتواند نفت را به چین بفروشد، به احتمال زیاد وضعیت شکننده موجود در طول انتخابات ریاستجمهوری آمریکا در سال ۲۰۲۴ ادامه خواهد یافت.
با این حال، حتی اگر بایدن در انتخابات پیروز شود، احتمالاً در مورد کاهش تحریمها علیه ایران با احتیاط عمل خواهد کرد.
ممکن است ایران برای حفظ برجام بر روی کاغذ، تا زمانی که قطعنامه سازمان ملل در سال ۲۰۲۵ منقضی شود و شورای امنیت دیگر «درگیر» این موضوع نباشد، از اهرمهای خارج از موضوع هستهای استفاده کند.
جنگ غزه همچنین هم محدودیتها و هم فرصتهای ایران و گروههای مقاومت را برای مقابله با اسرائیل و آمریکا نشان داد. عملیات مستقیم ایران به (رژیم) اسرائیل، تحلیل دقیقتری از واکنش اسرائیل و آمریکا به ایران، خارج از «منطقه خاکستری» را در اختیار تهران قرار داد. ایران با ارزیابی این اطلاعات، میتواند برای استفاده در مذاکرات هستهای آتی اهرم فشار به دست آورد.
بهترین راه پیش رو میتواند ادامه تعهدات تکمادهای از سوی دو طرف بوده و در عین حال، خطقرمزها برای جلوگیری از تشدید درگیری در هر دو عرصه هستهای و منطقهای را رعایت کند. با درسگرفتن از تجربیات گذشته، هنوز هم یافتن راهحلی متوازن برای حلوفصل موضوع هستهای بر اساس فرآیندی گامبهگام امکانپذیر است.